Slachtoffers van kindermishandeling kunnen het gevoel hebben zichzelf kwijt te zijn

Hameeda Lakho (54) is auteur, oprichter en directeur van de Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid. Wat Hameeda met zich meedraagt, is de geestelijke en lichamelijke mishandeling door haar vader toen zij jong was. Hameeda heeft haar verleden kunnen omzetten in kracht en helpt nu andere volwassen slachtoffers van kindermishandeling door het bieden van herkenning en erkenning.

Slachtoffers van kindermishandeling kunnen het gevoel hebben zichzelf kwijt te zijn

Hameeda is vier als ze met haar moeder en drie jonge zusjes vanuit Pakistan naar Nederland komt om herenigd te worden met hun vader. Vanaf het moment dat ze in Nederland aankomen, worden ze geconfronteerd met zijn gewelddadige aard. De meisjes worden afzonderlijk opgesloten, mogen hun vader uit respect niet in de ogen kijken, worden emotioneel verwaarloosd en mishandeld. Hameeda vertelt hoe zij en haar zusjes zich, zolang ze hun moeder hadden, toch geborgen voelden. Toen hun vader na drie maanden aankondigde af te reizen naar Pakistan, samen met haar moeder en jongste zusje, kwam ook hier verandering in. Hameeda’s vader keert alleen terug en vertelt hen dat hun moeder en jongste zusje zijn verongelukt. Het zou dertig jaar duren voordat de meisjes erachter komen dat hun moeder nog leefde. “Vanaf dat moment waren wij overgeleverd aan de grillen van mijn vader. Als ik terugkijk naar mijn jeugd, dan vond ik de emotionele mishandeling het ergst. Hij noemde mij altijd ‘Muri’, wat in het Pakistaans ‘dood’ betekent. Ik zie nu in mijn werk de littekens die door psychische mishandeling worden achtergelaten; dat enorm lage zelfbeeld, het gebrek aan zelfvertrouwen en het gevoel jezelf kwijt te zijn.”

”Wanneer je bestaansrecht en alles waar je in gelooft hardhandig wordt afgestraft, blijft er niets van je over.”

De lange termijn gevolgen van kindermishandeling

Hameeda heeft in al die jaren meerdere keren de politie, de school en de buren gewaarschuwd, maar werd nooit geloofd. “Aan de buitenkant kan je niet zien wat er achter de voordeur plaatsvindt en dat is ook zo schokkend. Dat mensen hun ogen sluiten en het eigenlijk niet willen zien.”

Op dertienjarige leeftijd werd Hameeda uit huis geplaatst. Ze heeft zes jaar in verschillende kindertehuizen gewoond. Het besef dat wat Hameeda als kind had ervaren, huiselijk geweld en kindermishandeling wordt genoemd, kwam pas op 27-jarige leeftijd, na de geboorte van haar dochter. De onschuld en kwetsbaarheid die ze voelde toen ze haar kindje in haar armen hield, bracht veel van haar verleden los. Hameeda vond steun door het lezen van de verhalen van andere slachtoffers. Dit was voor haar aanleiding haar aangrijpende verhaal op te schrijven en te publiceren. In de hoop dat er mensen zouden zijn die hierin herkenning en erkenning konden vinden. Met haar indrukwekkende boeken bleek zij enorm veel mensen te raken. “Ik kreeg brieven van volwassen slachtoffers van kindermishandeling die vertelden: “Het lijkt wel of jij mijn stem bent. Jij vertelt alles wat ik nooit heb durven vertellen.”

”Toen zag ik in dat dit allang niet meer om mij ging, maar om een heel belangrijk thema: de lange termijn gevolgen van huiselijk geweld en kindermishandeling.”

Het is veilig om te vertellen

Hameeda heeft de Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid, voorheen Stichting Geheim Geweld, opgericht. Door middel van (onder andere) lotgenotengroepen, een digitaal lotgenotenforum en themadagen helpt Hameeda slachtoffers om te kunnen praten over wat ze hebben meegemaakt. “Ik wil mensen helpen het zwijgen te doorbreken, zodat ze eindelijk durven te praten. Wetende dat er geen vooroordeel is, maar gelijkwaardigheid en respect. Dat het veilig genoeg is om te vertellen. Dat is mijn drijfveer voor het werk dat ik doe.”

Eens per jaar organiseert de Academie voor Herstel en Ervaringsdeskundigheid een themadag. Dit jaar was het thema ‘Oog voor ervaringsdeskundigheid’, twee jaar geleden was het thema ‘Patronen doorbreken’. Hameeda vertelt over de indrukwekkende dingen die plaatsvinden tijdens de themadagen. “Tijdens de themadag twee jaar geleden stond er een vrouw in de zaal op die aangaf behalve slachtoffer ook dader te zijn, want zij sloeg haar kind. Toen ik vroeg of er meer slachtoffers waren die zich hierin konden herkennen, stonden er veel mensen op. En dat is wat ik zo belangrijk vind. Dat mensen zich realiseren dat we onze kinderen iets anders mee kunnen geven. Dat de cirkel van geweld doorbroken kan worden, ook al hebben we niets anders dan geweld gekend. Dat je dit soort dingen, zonder oordeel, kunt delen en begrijpen van elkaar. Op zo’n manier werkt lotgenotencontact heel helend.”

“Ik wil mensen helpen het zwijgen te doorbreken, zodat ze eindelijk durven te praten.”

Enorme doorzetters

“Jaarlijks overlijden er in Nederland 60 kinderen door kindermishandeling. Er zijn soms mensen die het uiteindelijk niet hebben gered. Ik weet dat ik het verschil kan maken door voor mensen op te komen. Door te zeggen: je hebt bestaansrecht en je wordt niet langer ontkend. Het is ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om slachtoffers die erkenning te bieden en een stem te geven. Daarom vind ik de samenwerking met Fonds Slachtofferhulp zo bijzonder. Door mensen een helpende hand te geven, kunnen ze hun kracht terugvinden. Want wij zijn hele sterke mensen en hebben al zo veel overwonnen.”

”Ik hoop dat mensen door de helende werking van lotgenotencontact tijdens de themadagen en door het werk dat ik doe een stukje van zichzelf terugvinden.”

Fonds Slachtofferhulp steunt Hameeda en het werk dat zij doet al vele jaren. Hierdoor is het voor steeds meer slachtoffers mogelijk deel te nemen aan de themadagen. Zie voor meer informatie: www.herstel-ervaringsdeskundigheid.nl